Use LEFT and RIGHT arrow keys to navigate between flashcards;
Use UP and DOWN arrow keys to flip the card;
H to show hint;
A reads text to speech;
22 Cards in this Set
- Front
- Back
|
Lög: |
Settar reglur, þ.e. það sem Alþingi hefur samþykkt og forseti staðfest. |
|
|
Bráðabirgðalög: |
Sett af forseta og undirrituð af ráðherra. |
|
|
Réttur: |
Vítt hugtak. Allar réttareglur, réttur einstaklinga (kosningaréttur), eignarréttur, dómstóll (hæstiréttur) o.s.fv. |
|
|
Réttarreglur: |
Eru leikreglur sem varða sambúð manna, samskipti þeirra og stöðu. |
|
|
Allsherjarréttur: |
Réttarreglur um skipulag og starfshætti ríkisins. Réttarstöðu einstaklingsins gegn ríkinu. |
|
|
Einkaréttur: |
Fjallar um réttarreglur einstaklinga innbyrðis og samskipta þeirra. |
|
|
Réttarheimildir: |
Stoð eða grundvöllur réttarreglu. Þegar dómari eða lögmaður fær mál þarf hann að ráða úr því út frá viðeigandi réttarreglu. Til réttarheimilda teljast: *Sett lög |
|
|
Sett lög: |
Eru réttarreglur löggjafavaldsins, með það fara Alþingi og forseti Íslands. Þeim má skipta í stjórnarskipunarlög og almenn lög. Einnig má setja bráðabirgðalög. |
|
|
Stjórnarskrá Íslands: |
Hún er frá 17. júní 1944. Í henni má finna grundvallarlögin og stjórnarskipulög sem eru æðri öðrum lögum og mega ekki stangast á við þau. |
|
|
Almenn lög: |
Eru sett á Alþingi og forseti undirritar. Lagafrumvarp má ekki samþykja nema eftir 3 umræður Alþingis. |
|
|
Reglugerðir: |
Eru réttarlægri réttarheimildir en lög. Víkur fyrir lögum og eru sett af Alþingi. |
|
|
Bráðabirgðalög: |
Lög sem forseti setur milli þinga þegar brýna nauðsyn ber til. Skilyrðin eru sú að Alþingi má ekki sitja. Ef þau eru ekki samþykkt innan 6 vikna þegar Alþingi tekur til starfa aftur eru þau felld úr gildi. |
|
|
Réttarvenja: |
Byggist á því um hve langt skeið menn hafa hagað sér eftir tiltekinni venju (t.d. að vaskur fylgi með söluverði á íbúð). |
|
|
Fordæmi: |
Þegar dómsúrlausn hefur fallið um ákveðið ólögfest efni og hún síðan grafin upp og notuð sem fordæmi í lausn annars máls. |
|
|
Lögjöfnun: |
Sé ekki til sett réttarregla geta dómstólar notað lögjöfnun og beitt settu lagaákvæði um eðlisskylt efni og undir sama lagaákvæði. |
|
|
Meginreglur laga: |
Ef dómari getur ekki leitað í fyrirfram greind lög verður dómari að leita í tilteknum lagabálki af grundvallarreglu og dæmir út frá henni. |
|
|
Eðli máls: |
Þá leysir dómari úr ágreiningi eftir því sem honum þykir réttast og eðlilegast eftir málvöxtum. |
|
|
EES-samningurinn: |
Samningur milli EFTA-ríkjanna og ESB að eiga lög að EES samningunum. Varðar helst fjórfrelsi, þ.e. frjáls vöruskipti. |
|
|
Túlkun innihalds laga - |
Lagaákvæði skýrt eftir hljóðan orðanna. |
|
|
Túlkun innihalds laga - |
Efnislegt orðan laganna er þrengra en orð þess benda til. |
|
|
Túlkun innihalds laga - |
Efnislegt orðan lagana er rýmra en orð þess benda til. |
|
|
Túlkun innihalds laga - |
Lagaákvæði er talið tæmandi og því talið að gagnstæð regla gildi um efni sem ekki rúmast fyrir í ákvæðinu. |
