لغات ادبیات 3

ساختمانی بلند، وسیع و زیبا که اغلب در میان باغ قرار گرفته، قصر، کاخ

سیاره‌ی مشتری که به سعد اکبر مشهور است

جمع فلک، آسمان

کاه شب چهارده، ماه کامل

سیاره‌ی مریخ

آفتاب

سیاره‌ی زحل

ماه نو

زر سکه شده

تجارت، داد و ستد

خریدار و فروشنده، تاجر

نوعی دیبای رومی که هر لحظه به رنگی در می‌آید

پارچه‌ی ابریشمی دارای نقش و نگار، نوعی حریر

جامه‌ای پشمینه و ستبر که درویشان پوشند، نوعی گلیم درشت و کلفت و کم‌بها

منسوب به توز، پارچه‌ی کتانی که نخست در شهر توز می‌بافته‌اند

پوشش به معنای مطلق

گریبان، یقه

نوعی چرم دباغی شده با سطح نرم و پرزدار که در تهیه‌ی لباس کفش کیف و مانند آن‌ها به کار میرود

پارچه‌ی ابریشمی، پرنیان

گیاهی که از آن لباس میبافند و فقیران و درویشان میپوشند

خورجین کوچک، کیسه‌ای که معمولا از پشم درست میکنند و دارای دو جیب است

سربند و عمامه

نوعی ردا

گیاهی که از ساقه‌ها الیاف آن در نساجی استفاده میکنند

نخ و ریسمان و جز آن که گرد کرده باشند ریسمان پیچیده‌ی گرد دوک

سرپوش، روسری

چنبره‌ی گردن، قوس زیر گردن

سرانگشت

دک و پوز، سر و صورت

پیشانی

پیشانی

چانه

میان دو کتف

پس گردن، پشت گردن

برآمدگی پشت پای اسب

آغوش

پشت، بالای کمر

بینی، حس بویایی

کمر

گلو

رخسار، عذار، عارض

هر فرورفتگی اندام چون گودی چشم

ورم، تورم

نام مرضی که بیمار آب بسیار خواهد

مجروح، خسته

زخمی کردن، مجروح کردن

تندست، سالم

تورم سر و مغز و پرده‌های آن که یکی از نشانه‌های آن هذیان است

دست و پای از کار افتاده

حادثه، بیماری

بیماری

سخن‌دان، سخن‌شناس

محافظ، راهنما، راهبر

پادشاهان روسیه در گذشته

پشمینه پوش، درویش

آنکه پیشاپیش زائران حرکت میکند و با صدای بلند و به آواز اشعار مذهبی میخواند

مِی‌فروش

آشپز، خورشگر

پاسبان و نگهبان، شب‌گرد

خیاط

وزیر

کیسه‌کش حمام، مشت و مال دهنده

مشاور

پارسای گوشه‌نشین که میل به دنیا و تعلقات آن ندارد

شتربان، نگهبان شتر

چوپان

حاکم، والی، کارگزار

داروفروش

آن که درباره‌ی رشته‌ای از معارف بشری دانش و آگاهی بسیار دارد

جمع عامل، کارگران

فرش گستر، گسترنده‌ی فرش

عالِم، دانای علم فقه

بازیگر نمایش‌های دوره‌گردی

مأمور حکومتی شهر که کارش نظارت بر اجرای احکام دین و رسیدگی به اجرای احکام شرعی بود

شناساننده

جمع مُقری، قرآن خوان

کرایه دهنده‌ی اسب، الاغ و مانند آن‌ها، چاروادار

مسئول تقسیم آب جاری در خانه‌ها و مزارع و باغ‌ها

کسی که داستان‌های شاهنامه را در قهوه‌خانه نقل می‌کند

پند‌دهنده، سخنور اندرزگو

اولین شیری که یک ماده به نوزادش می‌دهد

خواربار از قبیل نخود، لوبیا و عدس

مزه، طعم

خوردن، خوردنی، طعام

آش ساده که با برنج و سبزی می‌پزند

عسل

غذایی لذیذ که از گندم پوست‌کنده و گوشت می‌پزند

پوشش اسبان و فیل‌ها به هنگام جنگ

ویژگی نوعی عقرب زرد بسیار سمی که دمش روی زمین کشیده می‌شود

زنگ کاروان

جمع جُلجُل، زنگ، زنگوله

لگدزن، سرکش، اسب لگدزن

شتابان، باعجله

چرم و پوست

آنچه با شتاب اما نرم و روان حرکت می‌کند، خوش حرکت و تندرو

حلقه‌ی فلزی که در زین اسب آویخته می‌شود و سوار، پا در آن میگذارد

فضله‌ی برخی چهارپایان

افسار، دهانه

ترک‌بند، تسمه و دوالی که از پس و پیش زین اسب آویزند

قاچ، قسمت برآمده‌ی جلوی زین، کوهه‌ی زین

آشیانه

ویژگی نوعی مار سمی و خطرناک

افسار، دهنه‌ی اسب

کجاوه که بر شتر ببندند، مهد

طوق‌دار

ورقه‌ی نازک فلزی

جیوه

جیوه‌ای

منسوب به سیم، ساخته شده از نقره

جوهری که ماهیت اجسام را تغییر دهد و کامل‌تر سازد، اکسیر

چنبره‌ی گردن، قوس زیر گردن

شرم، حیا

حریص، مولع

حرص، ولع

ورم، تورم

شاد شدن، مسرت

صاحب شگفتی‌ها، شگفت‌آور

نشان، تأثیر، تألیف

میان، بین، حین

جمع حُر، آزادگان

آهنگ حج کردن، برخود حرام گردانیدن بعضی چیزهای حلال و مباح

مأنوس، سازگار

سیاه، اسب و ستور سیاه‌رنگ

خوارشمردن، خوارکردن

اجازه، رخصت

جمع رَحِم، مجازا خویشان

خشمگین و قهرآلود

اتفاقا

از شاعران نیمه‌ی دوم قرن پنجم

دور دانست، بعید شمردن چیزی

سزاواری، شایستگی

رهایی جستن، رهایی دادن

درخواست کردن، خواهش کردن

دزدیدن

رحم‌خواستن، طلب رحم کردن

نام مرضی که بیمار آب بسیار خواهد، بیماری تشنگی

رای‌زنی، مشورت، نظرخواهی

پشت‌گرمی

غرق‌شدن

جمع اسیر، گرفتاران

در شب سِیر کردن، هفدهمین سوره‌ی قرآن

پیشوا، سرمشق، نمونه‌ی پیروی

جمع صنف، انواع، گونه‌ها، گروه‌ها

رفتار و یا سخنی ناخوشایند و ناهنجار

یاری دادن، یاری

چنگ‌زدن در چیزی، خود را از گناه بازداشتن

روی گرداندن از کسی یا چیزی

بزرگداشت، تکریم و گرامی‌داشت

جمع عین، بزرگان، اشراف

فریاد و زاری

راضی ساختن

زبانه کشیدن، شعله‌ور شدن

اصرار، پافشاری

جمع لحن، آهنگ‌ها و آواها

انس و دوستی

خدایی، خداوندی

محو کردن، نابودی

ظرف، کوزه، سبو

بازگشت به سوی خدا، توبه، پشیمانی

خودمانی شدن

بیدار شدن، آگاهی

جمع وهم، خیالات

سعی و کوشش، همت گماشتن

شایسته، صالح و نیک

شایستگی، لیاقت